ต่อมทอนซิล

ต่อมทอนซิล ถือว่าเป็นหนึ่งในเนื้อเยื่อต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ในลำคอทั้งสองข้าง มีหน้าที่ดักจับและกำจัดเชื้อโรคที่จะเข้าสู่ทางเดินหายใจและทางเดินอาหาร และมีหน้าที่สำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย

อาการต่อมทอนซิลอักเสบ

ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการเจ็บคอ กลืนลำบาก กดเจ็บบริเวณคอตำแหน่งต่อมทอนซิล พบลักษณะต่อมทอนซิลบวมแดง อาจมีจุดขาว ๆ เหลือง ๆ คล้ายหนองกระจายทั่ว ๆ ปกคลุมอยู่ บางครั้งอาจมีอาการเจ็บร้าวไปที่หู อาจเกิดร่วมกับอาการ

• ไข้สูงหนาวสั่นหรือไข้ต่ำ ขึ้นกับชนิดของเชื้อโรค
• ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยเนื้อตัว อาจมีตาแดง
• คลำและกดเจ็บบริเวณต่อมน้ำเหลืองด้านหน้าลำคอส่วนบนโตทั้งสองข้าง

อ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ >>> อาการแบบไหนเสี่ยงทอนซิลอักเสบ

ภาวะแทรกซ้อนของต่อมทอนซิลอักเสบ

ทอนซิลอักเสบ โดยปกติจะไม่มีอาการแทรกซ้อนแต่อาจเกิดขึ้นได้หากรับประทานยาปฏิชีวนะไม่ครบหรือไม่เข้ารับการรักษากับทางแพทย์ อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ ดังนี้

• โรคไตอักเสบเฉียบพลันจากเชื้อสเตรปโตคอคคัส
• ข้ออักเสบหลังการติดเชื้อสเตรปโตคอคคัส
• ไข้รูมาติก

ทอนซิลอักเสบ เสี่ยงมะเร็งต่อมทอนซิลหรือไม่

มะเร็งต่อมทอนซิลยังไม่มีสาเหตุที่เกิดขึ้นอย่างแน่ชัด แต่อาจจะมีปัจจัยเสี่ยง ดังนี้

• สูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
• ติดเชื้อไวรัสเอชพีวีทางช่องปาก

• วิธีการรักษา

  • ปรับพฤติกรรม หากผู้ป่วยมีอาการ เจ็บคอ เพียงเล็กน้อย ไม่มีไข้ ทางแพทย์จะรักษาตามอาการและผู้ป่วยสามารถหายเองได้โดยการพักผ่อนให้เพียงพอและดื่มน้ำมาก ๆ
  • ยาปฏิชีวนะ สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการไข้ร่วมกับอาการเจ็บคอ แพทย์จะพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะ
  • ผ่าตัดต่อมทอนซิล กรณีที่รักษาด้วยยาปฏิชีวนะไม่ได้ผล เกิดภาวะแทรกซ้อน เกิดภาวะต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง หรือมีความเสี่ยงเกิดโรคมะเร็งต่อมทอนซิล

  วิธีป้องกัน

  • ล้างมือก่อนรับประทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ
  • ไม่ใช้อุปกรณ์ร่วมกับผู้อื่น เช่น ช้อน ส้อม แปรงสีฟัน แก้วน้ำ ใช้กระดาษทิชชูป้องปิดปากเวลาไอหรือจาม

  เมื่อผู้ป่วยมีอาการเจ็บคอร่วมกับมีไข้ อาจมีความเสี่ยงเป็นต่อมทอนซิลอักเสบควรเข้ารับการปรึกษาจากทางแพทย์เพื่อรับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะให้อาการดีขึ้นและลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นตามในภายหลังได้

   

  ข้อมูลจาก

  อ. พญ.โยษิตา หมื่นแก้ว

  ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา

  คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี

  มหาวิทยาลัยมหิดล